اگر قصد خرید الکتروموتور را داشته باشید، با برخی از اصطلاحات این حوزه آشنا هستید. موتورهای الکتریکی از جنبه‌های مختلف انواع گوناگونی دارند. الکتروموتور سنکرون و آسنکرون یکی از همین موضوعات است که برای انتخاب بین آن‌ها باید از تفاوت بینشان اطلاع داشته باشید. چرا که بدون شناخت کافی قادر به انتخاب گزینه مناسب نخواهید بود. در این مطلب به مقایسه الکتروموتور سنکرون و آسنکرون می‌پردازیم. پس اگر در مورد فرق این دو دستگاه کنجکاو هستید، مطالعه آن را از دست ندهید.

الکتروموتور چیست؟

پیش از این که به بررسی تفاوت الکتروموتور سنکرون و آسنکرون بپردازیم، بد نیست ببینیم الکتروموتور چیست. الکتروموتور یا موتور الکتریکی، دستگاهی برای تبدیل انرژی الکتریکی به انرژی مکانیکی است. الکتروموتورها در واقع موتورهایی هستند که با تغذیه از جریان برق، آن را برای به دوران درآوردن محور خود استفاده می‌کنند. به این ترتیب می‌توان از این حرکت دورانی برای انجام کارهای مختلف استفاده کرد. الکتروموتورها از لحاظ نوع برق مصرفی به دو دسته موتورهای DC و AC تقسیم می‌شوند. البته منظور از الکتروموتور در صنعت، بیشتر همان موتورهای الکتریکی AC یعنی دستگاه‌هایی است که با جریان برق متناوب کار می‌کنند.

الکتروموتور

مقایسه الکتروموتور سنکرون و آسنکرون

الکتروموتورهای AC به دو دسته اصلی یعنی موتورهای سنکرون و موتورهای آسنکرون تقسیم می‌شوند. این دو موتور طبیعتاً تفاوت‌های مهمی با هم دارند و این تفاوت، کاربردهای مختلفی برای آن‌ها ایجاد کرده است. برای اینکه بتوانید درک بهتری از فرق بین الکتروموتور سنکرون و آسنکرون پیدا کنید، هرکدام از آن‌ها را به صورت جداگانه معرفی می‌کنیم. پس از آن به بررسی فرق این دو دستگاه و کاربردهای اصلی آن‌ها می‌پردازیم.

الکتروموتور سنکرون چیست؟

الکتروموتور سنکرون دستگاهی است که سرعت استاتور و روتور آن با هم برابر و مساوی سرعت سنکرون است. یکی از ویژگی‌های مهم این دستگاه‌ها این است که عملکرد موتور تحت تاثیر بار وارده قرار نمی‌گیرد. الکتروموتورهای سنکرون به دو منبع تغذیه احتیاج دارند؛ یعنی استاتور به برق AC و روتور به برق DC متصل می‌شود. این ویژگی باعث شده است که الکتروموتور سنکرون تحت عنوان موتورهای دو تحریکه نیز شناخته شوند. یکی از مشکلاتی که در این موتورها وجود دارد، عدم امکان راه‌اندازی به صورت خودکار است. یعنی پس از اتصال جریان‌های AC و DC، الکتروموتور شروع به کار نکرده و باید از طریق یک سیستم راه‌انداز جداگانه استارت بخورد. سرعت ثابت نیز از دیگر ویژگی‌های اصلی موتور سنکرون محسوب می‌شود.

الکتروموتور آسنکرون چیست؟

الکتروموتورهای آسنکرون یا القایی، دستگاه‌هایی هستند که علت چرخش آن‌ها تفاوت بین سرعت چرخش شفت و سرعت میدان مغناطیسی موتور است. این ویژگی امکان افزایش گشتاور را فراهم می‌کند. این موتورها نیاز به منبع تغذیه دوم ندارند؛ یعنی فقط استاتور به برق AC نیاز دارد و روتور جامد است. این ناهمزمانی در موتورهای آسنکرون، باعث به وجود آمدن لغزش می‌شود؛ چیزی که در مورد موتورهای سنکرون وجود ندارد.

الکتروموتور آسنکرون

یکی دیگر از اصلی‌ترین ویژگی‌های موتور آسنکرون، خودراه‌انداز بودن آن است. به عبارت دیگر این موتورها می‌توانند پس از اتصال استاتور به برق AC، شروع به کار کنند. این مساله یک مزیت محسوب می‌شود چرا که نیازی به دخالت اپراتور یا روش‌های دیگر مثل سیستم‌های راه‌انداز جداگانه وجود ندارد. طراحی موتور آسنکرون به صورت قفس سنجابی است. برای کسب اطلاعات بیشتر پیشنهاد میکنیم مقاله الکتروموتور آسنکرون را مطالعه کنید.

الکتروموتور سنکرون و آسنکرون چه شباهتی به هم دارند؟

قطعات اصلی هردوی این دستگاه‌ها مشابه هم است و فقط برخی تفاوت‌های ساختاری با هم دارند. این مساله باعث شهد است که ظاهر موتور سنکرون و آسنکرون نیز بسیار شبیه به یکدیگر باشد.

تفاوت های الکتروموتور سنکرون و آسنکرون

حالا که با الکتروموتورهای سنکرون و آسنکرون آشنا شدید، شناخت تفاوت‌های این دو دستگاه ساده‌تر خواهد بود. بدون شک برای انتخاب بهتر و رسیدن به یک نتیجه مناسب در استفاده، لازم است این تفاوت‌ها را بشناسید. برای همین توصیه می‌کنیم این قسمت را به خوبی مطالعه کنید.

مقایسه الکتروموتور سنکرون و آسنکرون از نظر منبع تغذیه

همانطور که پیش‌تر گفتیم، موتورهای سنکرون به دو منبع AC و DC نیاز دارند که به ترتیب به استاتور و روتور وصل می‌شوند. اما الکتروموتور آسنکرون نیازی به تغذیه DC ندارد.

فرق الکتروموتر سنکرون و آسنکرون از نظر لغزش

الکتروموتورهای آسنکرون به دلیل ناهمزمانی سرعت چرخش استاتور و روتور، دارای لغزش هستند. برای جلوگیری از این اتفاق و به حداقل رساندن لغزش، باید از یک اینورتر استفاده کنید. اما این مساله در الکتروموتورهای سنکرون وجود ندارد. پس موتور‌های سنکرون بدون لغزش هستند. برای مقایسه و انتخاب یک اینورتر مناسب پیشنهاد می کنیم صفحه اینورتر را هم ببینید.

بازدهی الکتروموتور سنکرون و آسنکرون

الکتروموتورهای سنکرون بازدهی بالایی دارند؛ اما در مورد مدل‌های آسنکرون نمی‌توان چنین حرفی زد. بازدهی موتورهای الکتریکی آسنکرون به مراتب کمتر است و گاهی تا ۵۰ درصد هم می‌رسد.

تاثیر بار اعمالی بر الکتروموتورهای سنکرون و آسنکرون

الکتروموتورهای سنکرون واکنشی به تغییر بار القایی ندارند و سرعت خود را تغییر نمی‌دهند. در مقابل، الکتروموتورهای آسنکرون تحت تاثیر بار قرار می‌گیرند و سرعت موتور آن‌ها با افزایش بار کاهش پیدا می‌کند.

کاربرد الکتروموتور سنکرون

موتورهای سنکرون در هر جایی که نیاز به سرعت دور ثابت وجود داشته باشد استفاده می‌شوند. ساعت، گرام، نوار نقاله و پله برقی از جمله مثال های کاربرد الکترومتور سنکرون هستند.

کاربرد الکتروموتور آسنکرون

موتورهای آسنکرون را در حوزه‌های مختلفی حتی در استفاده‌های روزمره می‌توان مشاهده کرد. لوازم خانگی یکی از همین حوزه‌ها است و ماشین لباسشویی، کولر آبی و یخچال جزو مشهورترین مثال‌ها برای کاربرد الکتروموتور آسنکرون هستند. در مقیاس بزرگ‌تر نیز می‌توان بالابرهای بزرگ و جرثقیل‌ها را نام برد که در سازوکار آن‌ها از الکتروموتورهای آسنکرون استفاده شده است.

جمع‌بندی

الکتروموتورهای AC به دو نوع سنکرون و آسنکرون تقسیم می‌شوند که در شیوه تغذیه، سازوکار شروع به کار و نیز سرعت با هم متفاوت هستند. در موتورهای الکتریکی سنکرون سرعت گردش میدان مغناطیسی استاتور با روتور یکسان است؛ موضوعی که در مورد موتورهای آسنکرون صادق نیست. راه‌اندازی دشوار الکتروموتورهای سنکرون باعث کاربرد محدود آن‌ها شده است. با این وجود در مواقعی که به دور موتور ثابت نیاز باشد، از این نوع الکتروموتور استفاده می‌شود. موارد کاربرد الکتروموتورهای آسنکرون بیشتر از مدل سنکرون است و در دستگاه‌های مختلفی می‌توان آن را پیدا کرد. یخچال، کولر آبی و بالابر از جمله لوازم و دستگاه‌هایی هستند که در آن‌ها موتور الکتریکی آسنکرون به کار رفته است.