تفاوت الکتروموتور تک فاز و سه فاز

یکی از مسائلی که هنگام خرید الکتروموتور پیش می‌آید، انتخاب نوع آن است. برای همین احتمالاً از خود می‌پرسید الکتروموتور تک فاز مناسب‌تر است یا سه فاز؟ اما پاسخ دادن به این پرسش بدون دانستن تفاوت این دو دستگاه امکان‌پذیر نیست. این مقاله به بررسی همین موضوع اختصاص دارد؛ پس اگر می‌خواهید بدانید تفاوت الکتروموتور تک فاز و سه فاز چیست، تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

الکتروموتور چیست؟

پیش از این که به سراغ تفاوت الکتروموتور تک فاز و سه فاز برویم بهتر است کمی در مورد خود این دستگاه صحبت کنیم. الکتروموتور همانطور که از نام آن پیداست، یک موتور الکتریکی است. خروجی این دستگاه مثل هر موتور دیگری انرژی مکانیکی است. به عبارت دیگر الکتروموتور انرژی الکتریکی را دریافت و آن را به انرژی مکانیکی دورانی تبدیل می‌کند. کارکرد طیف وسیعی از دستگاه‌ها و ابزارهای برقی نیازمند وجود حرکت است، برای همین الکتروموتورها کاربرد بسیار زیادی در زمینه‌های مختلف دارند.

منظور از برق تک فاز و سه فاز چیست؟

به طور کلی دو نوع جریان برق شهری وجود دارد که حتی اگر ویژگی‌ها و فرق این دو جریان را ندانید، حداقل نام آن‌ها به گوشتان خورده است.

تا دو سه دهه پیش اکثر خانه‌ها از برق تک فاز استفاده می‌کردند و برق سه فاز معمولاً محدود به کارگاه‌ها یا واحدهای صنعتی بود. اما با رایج شدن تجهیزات سنگین و پراستفاده‌ای مثل آسانسور، برق سه فاز نیز در مجتمع‌های مسکونی مورد استفاده قرار گرفت.

احتمالاً می‌دانید که برق شهری از نوع متناوب است؛ یعنی به صورت مداوم قطع و وصل می‌شود. این قطع و وصل شدن همیشگی، سرعت بسیار زیادی دارد؛ طوری که با چشم نمی‌توان آن را تشخیص داد. برق تک فاز به دلیل دارا بودن یک رشته فاز، جریان متغیرتری نسبت به برق سه‌فاز دارد. اما در مدل سه فاز، هرکدام از رشته‌های فاز در هنگام قطع شدن بقیه، کمبود جریان را جبران می‌کند. برای همین برق منظم‌تر و پایدارتری را تحویل می‌دهد. البته تفاوت این دو نوع برق در شیوه ارائه و جریان آن‌ها خلاصه می‌شود و ولتاژ در هر دو مدل ۲۲۰ ولت است.

تفاوت الکتروموتور تک فاز و سه فاز

اولین و واضح‌ترین نکته در مورد تفاوت این دو نوع الکتروموتور، به نوع تغذیه آن‌ها یعنی برق تک فاز و سه فاز برمی‌گردد. اما همین مساله تفاوت‌های فنی بیشتری برای الکتروموتور تک فاز و سه فاز فراهم می‌کند که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.

تفاوت قدرت الکتروموتور تک فاز و سه فاز

استفاده از برق سه‌فاز در الکتروموتورهای سه فاز، قدرت به مراتب بیشتری را برای این موتورها فراهم می‌کند. برای همین گزینه مناسب‌تری برای انجام کارهای سنگین یا فعالیت‌های صنعتی هستند. انواع آسانسور و بالابر از رایج‌ترین موارد استفاده موتور سه فاز هستند. همچنین در صنایعی مثل پتروشیمی یا نساجی نیز به کار گرفته می‌شوند.

تفاوت راندمان الکتروموتور تک فاز و سه فاز

الکتروموتورهای سه فاز راندمان بیشتری نسبت به مدل‌های تک فاز دارند. این تفاوت در بهینگی، موتورهای سه فاز را برای امور صنعتی مناسب‌تر کرده است. بنابراین با استفاده از موتورهای سه فاز می‌توان یک کار مشابه را در زمان کمتر و با صرفه‌جویی بیشتر انجام داد.

تفاوت میزان لرزش در الکتروموتورهای سه فاز و تک فاز

یکی دیگر از تفاوت الکتروموتور تک فاز و سه فاز، میزان ارتعاش بدنه در حین کار است. مدل‌های سه فاز کمتر از تک فاز لرزش دارند؛ برای همین گزینه مناسب‌تری برای استفاده در صنایع حساس به شمار می‌روند. در مکان‌هایی که نیاز است موتور در کنار دیگر ماشین‌آلات نصب شود نیز این میزان کاهش لرزش می‌تواند ویژگی مهمی تلقی شود.

تفاوت در توان الکتروموتورها

توان الکتروموتورهای تک فاز معمولاً به ۵ اسب بخار محدود است اما در صورت خرید الکتروموتور سه فاز می‌توانید به توان‌های بسیار بیشتری دسترسی داشته باشید.

تفاوت قیمت الکتروموتور تک فاز و سه فاز

یکی دیگر از مواردی که باعث تفاوت الکتروموتور تک فاز و سه فاز می‌شود، قیمت این دستگاه‌ها است. موتورهای الکتریکی سه فاز معمولاً گران‌تر از نمونه‌های تک فاز هستند. این تفاوت قیمت چندان بالا نیست اما بهتر است هنگام تصمیم‌گیری و خرید به آن توجه داشته باشید.

جمع‌بندی مقایسه الکتروموتور تک فاز و سه فاز

الکتروموتور تک فاز و سه فاز دو نوع مختلف موتورهای الکتریکی هستند که برای تبدیل انرژی الکتریکی به مکانیکی به کار می‌روند. اصلی‌ترین تفاوت الکتروموتور تک فاز و سه فاز، نیاز متفاوت آن‌ها به تغذیه است. در واقع این به کارگیری برق تک فاز و سه فاز است که ویژگی‌های مختلفی برای این موتورها ایجاد می‌کند. برای مثال قدرت و راندمان موتورهای سه فاز بیشتر از نوع تک فاز است و لرزش کم‌تری هم دارد. البته نباید فراموش کرد که قیمت الکتروموتور سه فاز هم نسبتاً بالاتر از تک فاز است. همین ویژگی‌ها باعث می‌شود کاربرد این دو محصول نیز با هم متفاوت باشد. موتورهای تک فاز عموماً برای مصارف سبک و خانگی به کار می‌روند. اما مدل‌های سه فاز را باید برای کارهای سنگین، ماشین‌آلات صنعتی و تجهیزاتی مثل آسانسور خریداری کرد.